Als je geïnteresseerd raakt in deelmobiliteit dan komen er veel vragen in je op. In dit artikel stellen we de diverse vormen van deelmobiliteit aan je voor. Bij elk deel zit ook een audiofile met dezelfde inhoud.
1. Soorten deelvervoer; een introductie
Ja, wat voor deelvervoer heb je eigenlijk nodig? Af en toe een extra auto? Soms een fiets of scooter? Grofweg gaat het dus om 2 of 4 wielers en waar die staan. In je woonomgeving of juist rond je werk.
Om te ontdekken of er ergens aanbod is, zul je even moeten zoeken. Soms zie je ze ergens staan, een groepje felgekleurde rode, blauwe of groene fietsen, scooters of auto’s met reclame. Op internet of op de specifieke app van de aanbieder, vind je ze natuurlijk ook. Daar ontdek je ook de prijzen en meer details. Maar wat kun je doen als er geen aanbod in je woon of werkomgeving is?
Er zijn dan vier manieren om deelmobiliteit aan de gang te krijgen:
- Voor jouzelf, als bewoner
- Met een groep, bijv binnen de VVE of binnen de sportvereniging
- Voor jou als werkgever
- In samenwerking met je gemeente
2. Soorten deelvervoer voor bewoners
Als bewoner kun je natuurlijk gewoon gebruiker zijn. Van deelfietsen of -scooters. Maar rond de auto zijn meer keuzes. Staat een van jullie eigen auto’s regelmatig stil? Dan kan je hem zelf gaan delen met je buren of andere bewoners. Zo verdien je er zelf een beetje geld mee en doe je anderen een plezier.
Heb jij af en toe een auto extra nodig? Dan kun je kijken of andere particulieren hun auto al verhuren. Dat kan via een platform als Snappcar. Via zo’n platform worden zaken als betaling, verzekering, reservering en het openen zonder sleutel geregeld. Vind je het delen van je auto of het rijden in de auto van een ander geen prettig idee? Dan is een huurauto of een deelauto van een commerciële aanbieder een betere keus. En er zijn nog twee mogelijkheden;
Jij least een deelauto en staat garant voor de maandlasten. Andere buurtbewoners gebruiken die auto ook en jij krijgt daarvan inkomsten. Jij bepaalt zelf wie je toegang tot de deelauto geeft.
Een andere mogelijkheid is dat je met een groep mensen een deelauto organiseert.
3. Soorten deelvervoer voor groepen
Heb je een actieve wijk- of dorpsvereniging? Of gewoon zo’n straat waarin je samen veel regelt? Dan is ook je mobiliteit samen organiseren een slim en sociaal idee. Dat geldt ook als je in een gebouw woont met een vereniging van eigenaren. De drempel is dan lager omdat je al financiële regelingen hebt.
In groepen kun je drie dingen doen:
- Bestaande auto’s onderling delen. Er ontstaat dan meer ruimte op straat, omdat er in totaal minder auto’s nodig zijn.
- Als groep of vereniging een of meer deelauto’s leasen en de kosten verdelen over de gebruikers.
- Een commerciële aanbieder vragen auto’s of fietsen te plaatsen. Je zult dan wel voldoende interesse moeten aantonen.
Als het eenmaal loopt en groeit zijn ook een extra auto met trekhaak of kinderzitjes mogelijk. Of bakfietsen, een bestelbus, of doe eens gek; een cabrio!?
In alle vormen van deelvervoer heb je een paar keuzes:
- Welke voertuigen wil je? 2 of 4 wielers, elektrisch of fossiel?
- Wie is de eigenaar; 1 persoon, jullie lokale organisatie of de aanbieder?
- Doe je het schoonmaken en het beheer zelf?
- Welk platform en app gebruik je voor alle faciliteiten?
- En vooral de verzekering is iets om goed te regelen.
4. Deelvervoer met chauffeur
De deelauto+ is een bijzondere, sociale vorm van deelvervoer voor ouderen en mensen zonder rijbewijs.
In je wijk of dorp zijn vast ook veel bewoners die zelf niet op de fiets of in de auto stappen. Daardoor zijn ze letterlijk minder mobiel en zelfs voor korte ritjes afhankelijk van de taxi, de belbus of familie. Hoe mooi is het als deze mensen vaker en voor weinig geld de deur uit kunnen.
Dat werkt zo;
Een of meer deelauto’s worden ingezet voor korte ritjes bijvoorbeeld naar het ziekenhuis, de zorg of gewoon het winkelcentrum. Daarvoor is een groep vrijwillige chauffeurs beschikbaar. Zij brengen de bewoners op afspraak van deur tot deur. En ze laden desgewenst de boodschappen en evt de rollator uit.
Voor de reservering kunnen ouderen en andere gebruikers bellen. En de chauffeurs krijgen een vergoeding als ze een keer met hun eigen auto rijden. De ANWB biedt de faciliteiten die hiervoor nodig zijn in het project Automaatje.
Buiten kantoortijden is de deelauto te reserveren voor buurtbewoners die wel zelf rijden. Omdat de deelauto’s vaak elektrisch zijn, is het sociaal EN duurzaam.
De deelauto+ chauffeur is een mooie vorm van deelmobiliteit die eenzaamheid voorkomt en de sociale binding in je dorp of wijk verstevigd. Het kan worden opgepakt met ouderenorganisaties, buurthuizen en zorginstellingen.
5. Soorten deelvervoer voor werkgevers
Je hebt als werkgever meer invalshoeken die jouw keuze uit het palet aan deelvervoervormen bepaalt.
Indien er al aanbod van deelmobiliteit in je omgeving is, kun je je medewerkers daarop wijzen, maar ze ook faciliteren. Bijvoorbeeld met een bedrijfsabonnement. Hierdoor kunnen medewerkers goedkoper en duurzamer woon-werkverkeer regelen en op kosten van het bedrijf voor dienstreizen. Met de deelanbieders maak je afspraken over de facturatie en het verstrekken van de kilometer-registratie voor de Belastingdienst. Delen wordt zo ook administratief gemak voor werkgever EN werknemer.
Wil je een stapje verder gaan, dan kun je aan aantal deelvoertuigen bij je bedrijf laten plaatsen. Daarvoor zul je wel een basisvergoeding moeten garanderen aan de aanbieder. Dit kan bijvoorbeeld ook samen met andere bedrijven.
Wil je als werkgever meer flexibiliteit en gebruiksgemak in je bestaande voertuigpark, dan kun je de bestaande voertuigen deelbaar maken via een deelplatform met app. Is dat dezelfde app als een openbare aanbieder, dan ontstaat helemaal een flexibel schil van deelfietsen, scooters of auto’s.
Op de deelplatformen zijn allerlei instellingen en autorisaties mogelijk, die je ook zelf kunt beheren. Wie er mag rijden, tegen welke kosten en of ze ook prive gebruikt mogen worden, regel je dan zelf. Dankzij de digitale deel-wereld zijn de variaties oneindig.
6. Soorten deelvervoer; de aanbieders
Voor deelvervoer heb je aanbieders van voertuigen nodig. Ook die aanbieders zijn er in verschillende vormen. Aanbieders leveren een losse app of een app plus voertuig in 1 pakket.
- Gebruik je eigen voertuigen, dan heb je alleen een aanbieder van een app nodig. Die levert alle services erachter, waaronder ook de helpdesk. Let wel op de verzekeringsdekking, niet iedere verzekeraar of leasemaatschappij staat autodelen toe.
- Er zijn aanbieders die voertuig + app altijd samen aanbieden onder hun bedrijfsnaam
- Dan zijn er nog aanbieders die alleen fietsen OF scooters OF auto’s plaatsen . Anderen bieden alle drie aan of juist speciale vervoersmiddelen.
Een tweede groot verschil zit in de locaties.
- Bij Free floating aanbieders mogen de voertuigen vrij opgehaald en geparkeerd worden binnen een groter gebied.
- Bij Point to point mag je voertuigen op de ene plek ophalen en op een andere plek achterlaten.
- Bij Station-based aanbod krijgt de auto of fiets een vaste plek. Daar haal je hem op en moet je hem ook weer achterlaten.
Als derde verschil zijn er aanbieders die landelijk werken of juist zeer regionaal. Meestal ligt de merknaam vast. Soms kun je de app en auto’s een lokale naam of stickers meegeven.
Soorten deelvervoer en de gemeente.
Wil je als bewoners, groep of bedrijven met deelmobiliteit aan de slag, dan heb je ook met de gemeente te maken. Bijvoorbeeld als je gebruik wilt maken van bestaande of nieuwe laadpalen in het openbare gebied. Of omdat er parkeervergunningen voor nodig zijn.
Vaak plaatst de gemeente ook borden die de deelplek of mobiliteitshub markeren.
Gemeentes waar meerdere aanbieders zich melden, kunnen regie nemen door regels en kaders op te stellen voor het aantal partijen en het soort aanbod. Goede afspraken voorkomt dat deelfietsen en scooters overlast bezorgen.
In gemeentes waar nog geen aanbod is, kan de gemeente deelvervoer stimuleren en helpen opstarten. Bijvoorbeeld door een interesse-scan laten doen. Zo ontdekken ze samen met lokale initiatiefnemers waar de eerste bewoners, bedrijven organisaties zitten die deelvervoer willen uitproberen..
Tot slot is de gemeente ook werkgever, met medewerkers die vaak reizen. Ze kan dus voor zakelijk gebruik deelvervoer organiseren EN de deelauto’s prive door medewerkers en bewoners laten gebruiken. Zo stimuleert ze de start en helpt ze anderen om kennis te maken.
Voor de verdere groei kan de gemeente ook communicatie en evenementen organiseren, samen met lokale partijen. Want deelmobiliteit realiseer je vooral samen.
Kijk voor de status van deelmobiliteit in jouw gemeente ook op deelmobiliteit.nu